Larisa Tuptsokova'ya Yönelik Cezai Kovuşturma, Suçun İşlenmemiş Olması Nedeniyle Durdurulmalıdır

29 Ekim 2025, 10:54

“Larisa Tuptsokova’ya Yönelik Cezai Kovuşturma, Suçun İşlenmemiş Olması Nedeniyle Durdurulmalıdır.”

Yazar: Toplu başvuru

Yayın tarihi: 28 Ekim 2025

Adıgey Cumhuriyeti Başkanı, KUMPILOV M. K.,

Adıgey Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Başkanı, KERASHEV A. A.

Adıgey Cumhuriyeti İnsan Hakları Komiseri, SHCHEBANETS M. R.

Adıgey Cumhuriyeti Federal Meclisi Milletvekilleri: HAPSIROKOV M. K-G., NAROLIN A. V., REZNIK V. M., HASANOV M. R.

Sayın Murat Karalbievich! Çerkes halkı, filolog, ana dil öğretmeni, şair ve çevirmen Larisa Tuptsokova’nın yasadışı olarak takip edilmesinden endişe duymaktadır. 28 Ağustos 2025 tarihinde, Rusya Federasyonu (RF) Ceza Kanunu’nun 282.2 maddesinin 2. fıkrası uyarınca, RF Yüksek Mahkemesi’nin 07.06.2024 tarihli kararıyla aşırılıkçı olarak tanınan Çerkes Kültür Merkezi (Tiflis) adlı örgütün faaliyetlerine katıldığı gerekçesiyle hakkında ceza davası açılmıştır. Mevcut bilgilere göre, şu anda soruşturma faaliyetleri yürütülmekte olup, bu faaliyetler arasında akrabalarının sorgulanması ve 13 yıldan fazla bir süredir yaşamadığı ailesinin evinde arama yapılması da bulunmaktadır.

Tuptsokova’nın bilimsel ve toplumsal çalışmalarının hem Kuzey Kafkasya’da hem de dünyanın dört bir yanındaki Kafkas diasporası arasında geniş bir üne sahip olduğunu ve kendisine isnat edilen suçun, faaliyetleriyle hiçbir şekilde bağlantılı olamayacağını vurgulamak gerekir.

Larisa Tuptsokova, Tiflis’teki Çerkes Kültür Merkezi’nde, Gürcistan Kültür Bakanlığı’na bağlı bir kamu kuruluşunda çalışıyordu. 2024 yazında Çerkes Kültür Merkezi (ÇKM) aşırıcı örgütler listesine alındı (ancak Rusya Federasyonu Adalet Bakanlığı’nın kayıtlarında “yabancı sivil toplum kuruluşu” olarak belirtilmiştir). Merkezde çalıştığı süre boyunca Larisa Tuptsokova’nın ana faaliyeti, Gürcü şairlerin eserlerini Çerkes diline çevirmekti. Gürcü klasik şairleri Vazha Pshavela, Akakiya Tsereteli’nin yanı sıra çağdaş şairler Amiran Svimonishvili, Dato Magradze ve diğerlerinin şiirlerinin Çerkesçeye çevirileri yayınlandı ve çeşitli edebiyat ödülleri kazandı. Ayrıca 2021 yılında devletin “Onur Nişanı” ödülüne aday gösterildi.

Bunun yanı sıra, bilimsel konferansların düzenlenmesine yardımcı oldu, ana dilin (nıdelfbze) öğrenilmesine yönelik yayınların derleyicisi ve editörü oldu. Ayrıca Gürcistan’da her yıl yerel şairler ve yazarların yanı sıra Adıgey, Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes, Çeçen, İnguş ve Dağıstan Cumhuriyetleri ile diğer ülkelerden konukların katıldığı Kafkas Şiir Festivali’nin organizasyonunu üstlendi. Anaklia’da düzenlenen son festival 2023 sonbaharında gerçekleştirildi ve burada Larisa, Tiflis’teki Çerkes Kültür Merkezi’ndeki çalışmalarını sonlandırarak tamamen ana işine, yani ana dilini çevrimiçi olarak öğretmeye ve çeşitli eğitim materyalleri hazırlamaya odaklanacağını duyurdu.

Larisa Tuptsokova’nın Çerkes Kültür Merkezi’ndeki faaliyetlerinin 2023 sonbaharında, yani Rusya Federasyonu Yüksek Mahkemesi’nin Merkez’i aşırıcı bir örgüt olarak tanımlamasından çok önce sona erdiğini belirtmek önemlidir.

Bununla birlikte, Ağustos 2025’te Adıgey Cumhuriyeti televizyonunda, Larisa Tuptsokova’nın adı Çerkes Kültür Merkezi’nin faaliyetleriyle bağlantılı olarak defalarca anılan bir haber yayınlandı. Haberin içeriği açıkça suçlayıcı nitelikteydi ve onun çalışmalarının gerçek koşullarını yansıtmıyordu.

Bu haberin yayınlanmasıyla eş zamanlı olarak, Çerkes Kültür Merkezi’nin sembollerini, adını ve gerçek iletişim bilgilerini kullanan anonim bir web sitesi ortaya çıktı. Sitede yayınlanan materyallerde Larisa Tuptsokova, Merkezin aktif bir çalışanı olarak yanlış bir şekilde tanıtıldı ve onun adına yeni projeler duyuruldu, bu da gerçek bilgilerin değiştirilmesi anlamına gelmektedir.

Bu yayınlar, onun faaliyetlerini bilen meslektaşları ve tanıdıkları arasında ciddi şaşkınlık yarattı, çünkü yanlış bir imaj oluşturmaya yönelik kasıtlı bir kampanya izlenimi uyandırdı. Bu kaynakla ilgili kamuoyuna yapılan açıklamaların ardından kısa süre sonra siteye erişimin kesilmesi dikkat çekicidir: sayfaya girmeye çalıştığınızda, sitenin kapatıldığı ve site sahibinin kayıt ücretini ödemediği için uzatılmadığına dair bir mesaj görüntülenmektedir.

Bu nedenle, Larisa Tuptsokova’ya yönelik cezai kovuşturma, suçun mevcut olmaması sebebiyle durdurulmalıdır. Zira örgütün aşırılıkçı olarak tanındığı sırada Larisa bu örgütün faaliyetlerine katılmamıştır. Ancak, ne yazık ki, mevcut koşullar, soruşturmanın her ne pahasına olursa olsun davayı mahkemeye taşımak niyetinde olduğunu düşündürmektedir.

Yukarıda belirtilenler ve kolluk kuvvetlerinin yasadışı eylemlerinin yarattığı büyük toplumsal yankı göz önüne alındığında, Adıgey Cumhuriyeti topraklarında insan ve vatandaşların anayasal hak ve özgürlüklerinin korunması ve bu hak ve özgürlüklere saygı gösterilmesinin başlıca garantörü olarak sizden Larisa Tuptsokova’nın cezai kovuşturmasının durdurulması için gerekli önlemleri almanızı rica ediyoruz.

Bu mektubun diğer muhataplarını, Larisa Tuptsokova ve ailesinin yasal hak ve çıkarlarının korunmasına aktif olarak katkıda bulunmaya çağırıyoruz.

Saygılarımızla,

ŞAHMURZOV Marks – “Rusya Siyasi Baskı Mağdurları Derneği” Kabardey-Balkar Şubesi Başkanı (Nalçik)
GÜÇEV Zamudin – Adıgey Cumhuriyeti Onurlu Sanatçısı, Rusya Sanatçılar Birliği Üyesi, Rusya Sanat Akademisi Diploması Sahibi (Maykop)
DAUROV Boris – Tıp Doktoru, Profesör, Çerkes Halkı Yaşlılar Konseyi Başkanı (Çerkessk)
GVASHEV Ruslan – Sivil Toplum Aktivisti (Lazarevski, Soçi)
ADAMOKOV Albert – Sivil Toplum Aktivisti (Çerkessk)
AÇMIZ Ruslan – Sivil Toplum Aktivisti (Maykop)
BZHAKHOV Muzarib – KBC’nin Onurlu Mimarı (Nalçik)
HATAZHUKOV Valery – Kabardey-Balkar Bölgesel İnsan Hakları Merkezi Başkanı (Nalçik)
ÇUNDYŞKO Zaurbi – Adıgey Cumhuriyeti sivil toplum örgütü “Adıge Khase-Çerkes Konseyi” Başkanı (Maykop)
AÇOKH Dahanağu – Adıge Dili Öğretmeni (Tuapse)
KOZHEV Zaurbek – Tarih Bilimi Doktor Adayı (Nalçik)
SOKOLOVA Bella – Gazeteci, Sivil Toplum Aktivisti (Tuapse)
SHORMANOV Azamat – Sivil Toplum Aktivisti (Nalçik)
BERHAMOV Muhammed – Sivil Toplum Aktivisti (Nalçik)
BEGRETOVA-EFENDIEVA Olga – İnsan Hakları Savunucusu, Sivil Toplum Aktivisti (Nalçik)
ZEMUKHOV Zaur, OO «Jılebze» Yönetim Kurulu Başkanı (Nalçik)
ŞAŞEV Alik, Sivil Toplum Aktivisti (Nalçik)
ABAZOV Albek – Filoloji Bilimleri Doktoru, Kabardey-Balkar Devlet Üniversitesi Kabardey-Çerkes Dili ve Edebiyatı Bölümü Doçenti, KBC Onurlu Eğitim Çalışanı, Rusya Yazarlar Birliği Üyesi (Nalçik)
ALOEV Timur, Tarih Bilimleri Doktor Adayı (Nalçik)
YAKHUTL Yuri – Sivil Toplum Aktivisti (Maykop)
BGANE Aliy – Adıgey Cumhuriyeti sivil toplum kuruluşu “Adıge Khase-Çerkes Konseyi” Yürütme Kurulu Üyesi.
PŞİBİEV Alim – Gazeteci, “KBC’de Yapıldı” Kanalı Genel Yayın Yönetmeni (Nalçik)
TOKOV Zaudin – Sanatçı (Nalçik)
MEŞEV İsmail – Sivil Toplum Aktivisti (Nalçik)
BALKAROV Kazbek – Müzisyen, Koreograf (Nalçik)
MAMIKOV Kazbek, Şair, Sivil Toplum Aktivisti (Nalçik)
ÇERKESOV Muhammed – Sivil Toplum Aktivisti (Çerkessk)