Sırplardan nafile tepkiler

Sırbistan, Kosova’nın tek taraflı bağımsızlığına nafile protestolarla tepki veriyor. ABD, Türkiye ve Fransa elçilerini çeken Belgrad, bağımsız Kosova’yı ‘yasadışı’ ilan ettı. Kosovalı Sırplar da sınırı yıkmaya kalkıştı

 

Belgrad – Kosova’nın BM kararı olmaksızın bağımsızlığını ilan etmesinin uluslararası toplumda yarattığı çatlak sürerken Balkanlar’daki yeni devleti tanıyanlar karşısında Sırplar ‘nafile’ protestolarla bu durumu hazmedemediklerini göstermeye çalışıyor. Sırbistan hükümeti, Kosova’yı tanıyan ABD, Fransa ve Türkiye’den elçilerini çekerken Sırp meclisi de bağımsızlık kararını ‘yasadışı’ sayan bir kararı kabul etti.

Türk Dışişleri Kosova’yı tanıdığına dair mektubu Priştine’ye gönderirken Belgrad’ın geri çağırdığı Sırbistan’ın Ankara Büyükelçisi Vladimir Curgus de ayrılmadan önce Ankara’ya nota verdi. 2 milyonluk nüfusun yüzde 10’unu oluşturan Kosovalı Sırplar ise Kosova ile Sırbistan’ı sembolik olarak birleştirmek için kontrol noktası ve gümrükleri orkadan kaldırmaya kalkıştı. 1000 kadar Sırp kuzeyde bölünmüş Mitroviça’nın 30 km ötesinde sınırdaki Jarnice ve Banca kontrol noktalarını ateşe verip görevlilerin kaldığı barakaları nehre sürükledi. Göstericiler Sırbistan’dan gelen 150 kadar kişiyle ‘sınırın yıkılışını’ kutladı. Polisler korunmak için bir tünele sığınırken bölgeye sevk edilen NATO gücü (KFOR) duruma el koyup sınırı kapattı. Önceki gece Mitroviça’da üç araç yakıldı, AGİT bürosuna bomba atıldı. Kosova meclisindeki 10 Sırp üyeden üçü oturumları boykot kararı aldı.

Bush: Tarih meşrulaştırır

ABD, Türkiye, Arnavutluk ve Afganistan’ın başı çektiği Kosova’yı tanıyanlar kervanına Avustralya, Tayvan, İslam Konferansı Örgütü katılırken Afrika gezisini sürdüren ABD Başkanı George W. Bush, "Tarih, Kosova’nın bağımsızlığının Balkanlar’a barış getirmek için doğru bir karar olduğunu gösterecek" dedi. Bush, Kosova Başkanı Fatmir Seydiu’ya yazdığı mektupta ise "ABD halkı adına Kosova’yı tanıyorum. ABD, sizin ortağınız ve dostunuz olacaktır" ifadesini kullandı. Çatlak yaşayan AB’de ise Britanya, Fransa, Almanya, İtalya, Avusturya, İrlanda Kosova’yı tanırken İspanya, Slovakya, Kıbrıs Rum kesimi ve Romanya bunu reddediyor. Hollanda, Portekiz ve Malta ise tereddütlü. Kosova’ya ABD, Türkiye, Hırvatistan, Norveç ve İsviçre’nin de katılımıyla 2 bin polis ve yargı mensubundan müteşekkil ‘AB Hukukun Üstünlüğü Misyonu’nu (EULEX) göndermeye hazırlanan AB ise desteğini göstermek için Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana’yı Priştine’ye yolladı.

Rusya: Dünya düzenine tehdit

Moskova, ABD ve AB’yi Kosova’nın yaratacağı tehlikeler konusunda uyardı. Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Amerikalı meslektaşı Condoleezza Rice’a telefonda Kosova’nın bağımsızlığının kabul edilemez olduğunu belirtip ‘dünya düzeni ve uluslararası istikrarı tehdit eden bu adımın tehlikeli sonuçlara yol açacağı’ uyarısı yaptı. Kremlin’in AB özel temsilcisi Sergey Yastrjembski de "Kosova’nın AB ile ilişkilerimizde sorun yaratmayacağını düşünmek saflık olur" dedi. Kosova’yı ilk tanıyan Afganistan ise bu tavrına açıklama getirdi: ‘Arnavutlarla dindaşız.’ Rusya’nın çağrısıyla önceki gün ikinci kez toplanan BM Güvenlik Konseyi’nden uzlaşma çıkmadı.

Balkanlar’da Sırp nüfusuna sahip ülkeler de istim üstünde. Bosna-Hersek’in Sırp cumhuriyetinin yönetim merkezi Banya-Luka’da binlerce Sırp ‘Kosova Sırbistan’dır’ sloganıyla gösteri yaparken Sırbistan’dan 2006’da kopan ve nüfusunun yüzde 30’ı Sırp olan Dağlık Karadağ açık bir tavırdan çekiniyor. Kalabalık bir Sırp nüfusu barındıran Hırvatistan da AB ile ortak hareket edeceğini belirtip vatandaşlarına sükunet çağrısı yaptı. 2001’de Arnavut azınlığın isyanına sahne olan Makedonya ise tansiyonu artırmamak için dikkatli olma çabasında.