Kafkasya’da Karaçay-Çerkes Devlet Üniversitesi dışındaki tüm üniversiteler geçen yıldan daha yetersiz öğrenciler aldılar. En azından üniversite giriş sınavına güvenilecek olursa durum bu. Sapla samanı nasıl ayıracağız? Bir yıl gerçekten daha yetersiz bir nesil mi yetişti, yoksa sınav mı daha adil oldu?
Rusya Sivil Meclisi, haber ajansı Rusya Bugün ve Ekonomi Yüksek Okulu ile birlikte bu yıl yurtiçi üniversitelere alım kalitesini inceledi. Kanuna göre, artık üniversiteye beş ayrı yoldan girilebiliyor: Ücretsiz öğrenim için genel sınav, genel seçim, muafiyet veya bilim olimpiyatlarından geçmek ya da ücretli öğrenim. Üniversiteler öğrencilerin sınav puanlarını resmi internet sitesine koymak zorunda.
Araştırma devlet üniversiteleriyle sınırlı kaldı. Ancak bunlar bile büyük hayal kırıklığına uğramak için yeterli. Rus üniversitelerinde yeni öğrenci kalitesi felaket şekilde düşüyor. Araştırmaya dahil edilen üniversitelerin büyük çoğunluğunda sınav puanları geçen yıla göre çok daha kötü.
Maalesef, Kafkasya’daki üniversiteler de bu üzücü tablonun dışında değil. Yalnızca Karaçay-Çerkes Devlet Üniversitesi genel eğilimin dışında kaldı ve yeni öğrencilerinin üniversite giriş sınav sonuçlarıyla gelişme gösterdi.
Ücretli öğrenciler açısından manzara şöyle: Dağıstan Ekonomi Enstitüsü’ne girenlerin başarısı ortalama 25 puan düştü. Dağıstan Devlet Üniversitesinde 19, Çerkesk’teki Kuzey Kafkasya Beşeri Bilimler ve Teknoloji Akademisi ile Kuzey Osetya Üniversitesinde 16 puan düşüş yaşandı. Muhtemelen en göze çarpmayan değişiklik 3 puanlık düşüşle Dağıstan Teknik Üniversitesinde yaşandı.
Bu nasıl izah edilebilir? Elbette, gençlikte entelektüel seviyenin düşmesiyle. Ayrıca ortaya çıkan sonuçta sıkılaşan sınav kuralları da rol aldı ve bu özellikle Kafkasya’yı vurdu.
Yüksek Ekonomi Okulları sıralamasında Kafkasya üniversiteleri yine de liderlik pozisyonlarını koruyabildi. Ama neyin karşılığında?
Geçen yıl Dağıstan Tarım Üniversitesi, tarım üniversiteleri arasında 20. Sıradaydı, bu yıl ise 7. sıraya tırmandı. Vladikavkaz’daki Gorski Tarım Üniversitesi ise bir yılda 18. Sıradan, listenin sonuna, 51. sıraya düştü. Geçen yıl 11. sırada yer alan Kabardey-Balkar Tarım Üniversitesi de 50. sıraya geriledi.
Tıpçılara bir göz atalım. Dağıstan Tıp Akademisi bir yıl içinde bu daldaki sıralamada 11’den 36’ya düştü. Kuzey-Osetya Sağlık Akademisi ise 19’dan 41’e.
İlgi çekici bir veri daha: Geçen yıl Dağıstan Tıp Akademisinin ücretli öğrenciler ortalama sınav puanları Rusya genelinde zirvedeydi, ardından da Rostov ve Vladikavkaz üniversiteleri geliyordu. Anlaşılan, zengin gençler kolayca alabilecekleri diplomalarla prestijli meslek peşinde koşuyordu. Bu yıl ise durum tam tersi. Her iki Kafkasya üniversitesi listenin son üç sırasında yer aldı.
Gelelim mühendislik üniversitelerine. Kuzey Kafkasya Metalurji Enstitüsü geçen yıl 39. sıradaydı, bu yıl beklenmedik şekilde 122. sıraya yuvarlandı. Çerkesk’teki Kuzey Kafkasya Beşeri-Teknoloji Akademisi de sonlarda kaldı. Oysa geçen yıl nasıl olduysa Rusya’nın mühendislik-teknik üniversiteleri arasında, paralı öğrencilerin puanlarına göre 17. sıradaydı.
İktisat alanında sadece Dağıstan Halk Ekonomisi Enstitüsü istikrar gösteriyor. 50 üniversite arasında geçen yıl olduğu gibi sondan bir önceki sırada.
Son olarak, klasik üniversiteler. Sınav puanlara göre bu kategoride Kuzey Osetya Üniversitesi geçen yıl 17, Dağıstan Devlet Üniversitesi 32, Kabardey-Balkar Devlet Üniversitesi 49 ve Karaçay-Çerkes Devlet Üniversitesi de 80. yani son sırada yer aldı.
Bu yıl tablo biraz değişti. Kuzey Osetya üniversitesi tabloda 67. Sırada. Dağıstan, Karaçay-Çerkes, Kabardey-Balkar ve Çeçenya üniversitesi listenin sonunda birbirini takip ediyor. Sıralamada ilk kez yer alan İnguşetya Devlet Üniversitesi ise sessiz lider oldu. Rusya klasik üniversiteleri arasında çok da fena olmayan bir yerde, 34. Sırada bulunuyor. Üniversite sınavları artık kopya ve sahteciliğe tamamen açık olmadığına göre bu sonuçlara güvenebiliriz.
Yine de adayların üniversitelere kabul edilmesinde sorunlar bitmiyor. Sahte muafiyet veya başarı sertifikalarını da hatırlatmak gerek.
Bu yıl Kafkasya Cumhuriyetlerinde parasız okuyacak her yedi öğrenciden biri (Kuzey Osetya’da her beş öğrenciden biri) çeşitli nedenlerle sınavdan kaçtı. Bunlarında çoğu tabi ki yüksek puan isteyen pedagoji ve tıp bölümlerinde.
Bir üniversitede, mesela Dağıstan Tıp Akademisinde her on yeni öğrenciden birinin muafiyetten yararlanan öğrenci statüsünde olması nasıl izah edilebilir? Altı cumhuriyette bu tür öğrencilerin sayısı 548, yani parasız okuyan ortalama rakamın yüzde 4,3’ü. Geçen yıl, daha da fazlaydı: 857 kişi (yüzde 6,3).
Yani, Dağıstan Tıp Akademisine girenlerin dörtte biri, bir şekilde sınavsız ve parasız kayıt yaptı. İnguşetya Devlet Üniversitesinde altıda bir kişi, Çeçenya Devlet Üniversitesinde on beş kişiden biri…
Elbette göstergeler sevindirici değil. Kafkasya yüksek öğreniminde yolsuzluğu gerçekten yenebilecek miyiz?
Kaynak: Kavpolit
Çeviri: Ajans Kafkas
Anton Çablin
