Dünyanın birçok ülkesinden uluslararası ve bölgesel insan hakları örgütleri sivil topluma baskı aracı olarak kullanılan ‘yabancı ajanlar’ kanunun iptal edilmesini istedi.
Son iki yılda Rusya devleti, ‘yabancı ajanlar’ kanunu ile bağımsız sivil toplum kuruluşlarına, bazı medya organlarını da kullanarak benzeri görülmemiş şekilde baskı uyguluyor. Kanunun kabul edildiği 2012’den itibaren birçok kuruluş büyük para cezalarına çarptırıldı, bazıları kapatıldı.
Rusya, Almanya, İngiltere, Polonya, Fransa, Orta Asya ülkeleri ve dünyanın birçok ülkesinden 100’ün üzerinde sivil toplum kuruluşu Rusya devlet başkanına, sivil topluma yönelik baskılara son verilmesi talebiyle açık mektup yazdı. Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), Article 19 (İngiltere) Human Rights Watch (İnsan Hakları İzleme), Maşr (İnguşetya), Norveç Helsinki Komitesi, Front Line Defenders (İrlanda) mektupta imzası olan kuruluşlardan sadece birkaçı. İnsan hakları örgütlerinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e hitaben yazmış olduğu açık mektupta şu ifadelere yer veriliyor:
“Aşağıda imzası bulunan sivil toplum örgütleri olarak sizden, Rusya’da toplanma özgürlüğü üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması ve sivil toplum kuruluşlarına yönelik baskıların durdurulmasını talep ediyoruz.
Bizler, ‘yabancı ajanlar’ kanunu çerçevesinde, yüzlerce STK’nın ani kontroller, onlarcasının da uzun mahkeme süreçleriyle yasal faaliyetlerini sürdürmelerine engel olunmasından dolayı derin endişe içindeyiz. Bazı STK’lar ve yöneticileri soygun denilebilecek boyutta cezalar ödemek zorunda kaldı, bazıları mecburen kapatıldı, çünkü yabancı ‘ajan’ (casus) kelimesiyle aynı şekilde yazılan yabancı ‘ajans’ (acente) olarak kayıtlara geçmeyi reddettiler. Yasada yapılan değişiklikler Adalet Bakanlığına, herhangi bir STK’yı, kurumun muvafakati ya da mahkeme kararı olmadan, doğrudan ‘yabancı acente’ olarak kayıtlara geçirme hakkı veriyor. Rusya’nın önde gelen kuruluşlarından ondan fazlası Adalet Bakanlığınca bu şekilde kayıtlara geçirildi. Onlar ‘yabancı ajanlar’ ya da ‘yabancı ajanslar’ değil, sadece Rusya halklarının çıkarları için çalışıyordu. Birçok kurum daha aynı kaderi yaşama tehlikesiyle karşı karşıya.
Rusya’daki eski STK yasasına göre kuruluşlar, zaten faaliyetlerini ve gelirlerini göstermekle mükellefti. Yani hükümete ve topluma karşı sorumluydular. Dolaysıyla ‘yabancı ajanlar’ kanunun tek amacı, bu örgütlerin toplum nezdindeki itibarını lekelemek ve damgalamaktır.
Bizler, sivil toplum kuruluşlarının normal bir toplum için gerekli olduğunu düşünüyoruz. Onlar devlet yönetiminde şeffaflığı ve vatandaşın yararını gözeterek devletin halka sağlamakla yükümlü olduğu hizmetlerin kalitesini arttırıyor.
Rusya Federasyonu Devlet Başkanı, dolayısıyla Anayasa’nın ve temel hak ve özgürlüklerin güvencesi olarak sizi ‘yabancı ajanlar’ kanunun iptali için gereken önlemleri almaya, Rusya sivil toplumunun taciz, zorbalık ve baskılara maruz kalmadan çalışabilmelerini sağlamaya çağırıyoruz”.
Ajans Kafkas
